დასახელება: ტობის წიგნი, ოშკის ბიბლია

რედაქტორი: ნათია დუნდუა

სახელი:

ელ-ფოსტა: dunduanatia@gmail.com

გამომცემელი: ლინგვისტურ კვლევათა ინსტიტუტი

გამოცემის ადგილი: თბილისი

წყარო:
ოშკის ბიბლია, ხელნაწერი http://tobit.iliauni.edu.ge/digipal/manuscripts/3/

დაცულია:
ათონის ივირონის მონასტერი

თარიღი: 979

დამატებითი ინფორმაცია: ბიბლიოგრაფია: ც. ქურციკიძე, ძველი აღთქმის აპოკრიფული წიგნების ქართული ვერსიები, I, "მეცნიერება", თბილისი, 1970 | ეტრატი | რესტავრირებული | ნუსხური | მელანი - შავი, შიგადაშიგ გამოყენებულია სინგურიც; | ხელნაწერი გადაწერილია ოშკის ლავრაში ახლადშექმნილი ათონის ივირონის მონასტრისთვის; | ხელნაწერის მომგებელია იოანე თორნიკ ყოფილი. გადამწერები - მიქაელი, სტეფანე და გიორგი გელასის ძე; | არსებობს მთლიანი ხელნაწერის ფოტოპირი, რომელიც 1913 წელს გაკეთდა რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიისათვის. ასევე, იოსტ გიპერტისა და ბერნარ უტიეს მიერ გადაღებულია ხელახლა 2018 წელს | ტობის წიგნს უკავია: 528r-530v; ნაწერია განსხვავებული ხელით, მჭიდროდ. 2 სვეტად, 48 სტრიქონი თითო სვეტში, ტექსტი ნაკლულია: 5.1-იდან 12.1-მდე | ხელნაწერი თავდაპირველად სამ ტომად ყოფილა აკინძული. მასში შედიოდა წიგნები: დაბადებისაჲ, გამოსვლათაჲ, ველიტელთაჲ, რიცხუთაჲ, მეორე სჯულისაჲ, ისუ ნავესი, რუთისი, იობისი (I ტ.); | მეფეთაჲ (I — IV წგნ.), იგავნი სოლომონისნი, ეკლესიასტე, ქებათა-ქებაჲ, სიბრძნე სოლომონისი, ისუ ზირაქისი და 12 მცირე წინასწარმეტყველთა წიგნები (II ტ.), დიდ წინასწარმეტყველთა წიგნები (ესაიასი, იერემიასი, ივდითისი და ტობისი (III ტ.). | ხელნაწერში არ ყოფილა შეტანილი ფსალმუნი, ნეშტთა და მაკაბელთა წიგნები. ხელნაწერის სამივე ტომი შეიცავდა 1300-მდე ფურცელს. | ამჟამად აკლია თითქმის 300 ფურცელი (აკლია უმთავრესად I ტომის ფურცლები). | XI საუკუნის შემდეგ ხელნაწერი ხელახლა აუკინძავთ, შეუერთებიათ I ტომის დარჩენილი ნაწილი და II ტომი. |

ქართული

პარალელური

5,1

მამცნებ მე ყოფით ვყო.

ἐντέταλσαί μοι ποιήσω

5,2

არამედ ვეცხლისა მისთჳს, რომელ სთქუ დავედრებად გაბალის თანა, და ვითარ ჴელ-ვიწიფო მოღებად მისგან? რამეთუ მე არაჲ ვიცი იგი, და არცა მან მიცის მე. რაჲ სასწაული მივსცე მას, რაჲთა იცნას და ჰრწმენეს ჩემი და მომცეს ვეცხლი იგი? და არცაღა გზაჲ ხუჟიკეთისაჲ ვიცი.

ἀλλὰ πῶς δυνήσομαι λαβεῖν παρ᾽ αὐτοῦ καὶ ἐγὼ οὐ γινώσκω αὐτόν καὶ οὐ αὐτὸς γινώσκει με τί σημεῖον δῶ αὐτῷ καὶ ἐπιγνῷ καὶ πιστεύσῃ μοι καὶ δῷ τὸ ἀργύριον καὶ οὐ τὰς ὁδοὺς τὰς εἰς Μηδίαν γινώσκω

5,3

მიუგო ტობი და ჰრქუა მას: ჴელითწერილი მომცა მე და ჴელი იგი წერილი ჩემი წარმოვიღე. და ერთი იგი გავყავით ორად და ერთი იგი წარმოვიღე და ერთი იგი დავდევ ვეცხლისა მის თანა. აჰა ესერა ესე ოცდაექუსი წელი არს, ვინაჲთ დავჰვედრე ვეცხლი იგი. და მისცა მას ჴელითწერილი იგი და ჰრქუა მას: აწ, შვილო, იძიე ვინ კაცი სარწმუნოჲ, რომელი მივიდეს შენ თანა მივსცეთ მას სასყიდელი; და წარვედ და მოიღე ვეცხლი იგი, ვიდრე მე ცოცხალღა ვარ.

ἀποκριθεὶς Τωβιθ καὶεἶπεν χειρόγραφον ἔδωκεν μοι καὶ τὸ χειρόγραφον καὶ διεῖλον εἰς δύο καὶ ἕν ἐλάβομεν καὶ ἔθηκα μετὰ τοῦ ἀργυρίου ἰδοὺ εἴκοσι ἔτη ἀφ᾽ οὗ παρεθέμην τὸ ἀργύριον τοῦτο ζήτησον σεαυτῷ ἄνθρωπον πιστόν ὃς πορεύσεται μετὰ σοῦ δώσομεν αὐτῷ μισθόν καὶ πορευθεὶς καὶ λαβὲ τὸ ἀργύριον ἕως ζῶ

5,4

და განვიდა ტუბია ძიებად კაცისა, რომელი წარვიდეს მის თანა ხუჟიკეთად, მეცნიერი გზისაჲ. და პოა რაფაელ, მდგომარე წინაშე მისსა.

καὶ ἐπορεύθη Τωβιας ζητῆσαι ἄνθρωπον ὃς πορεύσεται μετ᾽ αὐτοῦ εἰς Μηδίαν ἐμπειρεῖ τῆς ὁδοῦ καὶ εὗρεν τὸν Ραφαηλ ἑστηκότα ἀπέναντι αὐτοῦ καὶ οὐκ ἔγνω ὅτι ἄγγελος τοῦ θεοῦ ἐστιν

5,5

და ჰრქუა მას ტობია: ვინაჲ ხარ, ჭაბუკო? და მან ჰრქუა: ძეთაგან ისრაელისა ერისათა. ერთი ძმათაგანი შენთაჲ. მოსრულ ვარ აქა საქმედ მოდგინედ მოშაკობისა. ჰრქუა მას ტუბია იცი-ა მისლვად ხუჟიკეთად?

καὶ εἶπεν αὐτῷ πόθεν εἶ νεανίσκε καὶ εἶπεν ἐκ τῶν υἱῶν Ισραηλ τῶν ἀδελφῶν σου ἐλήλυθα ὧδε ἐργατεύεσθαι εἶπεν αὐτῷ ἐπίστῃ πορευθῆναι εἰς Μηδίαν

5,6

და მან ჰრქუა: ფრიად ვიცი და მეცნიერ ვარ გზათა ყოველთა. ხუჟიკეთად სრულ ვარ მრავალგზის და დავადგრი გაბაელის თანა, ძმისა ჩუენისა, რომელი მყოფ არს ჰრაგუეს ხუჟიკეთისასა და შორავს ეკბატანასა გზაჲ ორისა დღისაჲ განწესებული. ჰრაგაჲ არს მთასა ზედა, ხოლო ეკბატანაჲ შორის ველსა.

καὶ εἶπεν πολλάκις ἐμπειρῶ καὶ ἐπίσταμαι τὰς ὁδοὺς πάσας εἰς Μηδίαν ἐπορεύθην πλεονάκις καὶ ηὐλίσθην παρὰ Γαβαηλ τὸν ἀδελφὸν ἡμῶν τῷ οἰκοῦντι ἐν Ῥάγοις τῆς Μηδίας καὶ ἀπέχει ὁδὸν δύο ἡμερῶν τεταγμένων εἰς Ῥάγα κεῖνται ἐν τῷ ὄρει γὰρ ἀπὸ Ἐκβατάνων Ἐκβάτανα ἐν μέσῳ τῷ πεδίῳ

5,7

და ტუბია ჰრქუა მას: მგებდ მე აქა, ჭაბუკო, ვიდრემდე ვაუწყო მამასა ჩემსა, რამეთუ მიჴმს მე, რაჲთა მოხჳდე ჩემ თანა. და მიგცე შენ სასყიდელი შენი.

καὶ εἶπεν αὐτῷ μεῖνόν με νεανίσκε μέχρι ὑποδείξω τῷ πατρί μου χρείαν γὰρ ἵνα βαδίσῃς μετ᾽ ἐμοῦ καὶ δώσω σοι τὸν μισθόν σου

5,8

და ჰრქუა: აჰა გელი შენ, არამედ ნუ ჰყოვნი.

καὶ εἶπεν ἰδοὺ προσκαρτερῶ μόνον μὴ χρονίσῃς

5,9

და შევიდა ტობია და უთხრა ტუბის, მამასა თჳსსა, და ჰრქუა: აჰა ესერა, ვპოე კაცი ძმათა ჩემთაგან, რომელი წარვიდეს ჩემ თანა. და ჰრქუა მას: მომიწოდე მე აქა, რაჲთა უწყოდი, რომლისა ტომისაჲ არს, რაჲთა წარვიდეს შენ თანა.

καὶ εἰσελθὼν Τωβιας εἶπεν Τωβιθ τῷ πατρί αὐτοῦ καὶ εἶπεν ἰδοὺ εὗρον ἄνθρωπον τῶν ἀδελφῶν ἡμῶν ὃς συμπορεύσεταί μοι ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ κάλεσόν μοι ἵνα ἐπιγνῶ ἐκ ποίας φυλῆς ἐστιν ἵνα πορευθῇ μετὰ σοῦ

5,10

და განვიდა ტუბია და მოუწოდა მას. და მოვიდა მისა. და მოიკითხა იგი ტუბი პირველად. და ჰრქუა ანგელოზმან მან: მშჳდობაჲ შენ ზედა!

καὶ ἐξῆλθεν Τωβιας καὶ ἐκάλεσεν αὐτόν καὶ εἰσῆλθεν πρὸς αὐτόν καὶ ἐχαιρέτισεν αὐτὸν Τωβιθ πρῶτος καὶ εἶπεν χαίρειν σοι καὶ Τωβιθ εἶπεν τί μοι χαίρειν καὶ ἐγὼ ἄνθρωπος ἀδύνατος τοῖς ὀφθαλμοῖς τὸ φῶς τοῦ οὐρανοῦ οὐ βλέπω κεῖμαι φωνὴν ἀνθρώπων ἀκούω καὶ αὐτοὺς οὐ βλέπω ἀλλ᾽ κεῖμαι ἐν τῷ σκότει καὶ εἶπεν αὐτῷ θάρσει ἐγγὺς παρὰ τῷ θεῷ ἰάσασθαί σε εἶπεν αὐτῷ Τωβιθ Τωβιας ὁ υἱός μου θέλει πορευθῆναι εἰς Μηδίαν εἰ δυνήσῃ αὐτῷ συνελθεῖν καὶ δώσω τὸν μισθόν σου καὶ εἶπεν δυνήσομαι καὶ πολλάκις ᾠχόμην εἰς Μηδίαν καὶ τὰς ὁδοὺς ἐπίσταμαι καὶ πάντα τὰ πεδία αὐτῆς διῆλθον καὶ τὰ ὄρη γινώσκω

5,11

და ჰრქუა მას ტუბი: რომლისა ტომისაჲ ხარ და რომელთა მამათაჲ, ძმაო?

καὶ εἶπεν αὐτῷ Τωβιτ ἐκ ποίας φυλῆς εἶ καὶ ἐκ ποίας πατρίδος ἄδελφε

5,12

და მან ჰრქუა მას: რაჲ გნებავს? ტომსა და მამულსა ეძიებ, ანუ სასყიდლით-მოდგინესა, რომელი წარვიდეს ძისა შენისა თანა? და ჰრქუა მას ტუბი: ძმაო, ჭეშმარიტად მინებს ცნობად სახელი შენი, რომლისა ნათესავისაჲ ხარი შენ?

καὶ εἶπεν τί χρείαν φυλὴν καὶ πατριὰν ζητεῖς ἢ μίσθιον ὃς συμπορεύσεται μετὰ τοῦ υἱοῦ σου καὶ εἶπεν αὐτῷ Τωβιτ ἄδελφε τὰ κατ᾽ ἀλήθειαν βούλομαι γνῶναι τὸ ὄνομα τὸ γένος εἶ

5,13

და თქუა ანგელოზმან მან: მე ვარ აზარია ანანიაჲს სახლისაგან სედემის დიდისა, ძმათაგან შენთა.

ὁ δὲ εἶπεν ἐγὼ Αζαριας Ανανιου τοῦ μεγάλου τῶν ἀδελφῶν σου

5,14

და ჰრქუა მას ტუბი: ცოცხლებით მოხუედ და ცხორებული, და ნუ განმირისხნები მე, რამეთუ მინებს ცნობად ჭეშმარიტებით მამული შენი. და აჰა ესერა ძმაჲ ჩემი ხარი შენ და ნათესავისა კეთილისა და სახიერისაჲ. ვიცოდენ ანანია და ნათანიელ, ორნი ძენი სედემისნი, რამეთუ იგინი ჩემ თანა მოვიდიან იერუსალემდ, თაყუანის-სციან მათ მუნ ჩემ თანა. და არა შესცთეს კაცნი ესე, ძმანი ჩუენნი, ცთუმასა მას თანა ძეთა ისრაელისათასა. ძირისაგან კეთილისა ხარი, ძმაო, მშჳდობით მოხუედ.

καὶ εἶπεν αὐτῷ τωβιτ ὑγιαίνων ἔλθοις καὶ σῳζόμενος καὶ μή πικρανθῇς μοι ὅτι ἐβουλόμην γνῶναι ἀλήθειαν τὴν πατριάν σου καὶ ἀδελφός μου εἶ σύ καὶ ἐκ γενεᾶς καλῆς καὶ ἀγαθῆς ἐγίνωσκον Ανανιαν καὶ Ναθαν τοὺς δύο υἱοὺς Σεμειου ὡς αὐτοὶ μοι ἐπορευόμεθα εἰς Ιεροσόλυμα προσεκύνουν ἐκεῖ μετ᾽ ἐμοῦ καὶ οὐκ ἐπλανήθησαν ἄνθρωποι τῶν ἀδελφῶν ἡμῶν ἐν τῇ πλάνῃ ἐκ ῥίζης καλῆς εἶ ἄδελφε χαίρων ἔλθοις

5,15

და მე მიგცე შენ სასყიდელი შენი დღისაჲ და საზრდელი შენი იყოს მსგავსად ძისა ჩემისა.

ἀλλ᾽ ἐγώ δίδωμι σοι μισθὸν τῆς ἡμέρας καὶ τὰ δέοντά σοι ὁμοίως τῷ υἱῷ μου

5,16

და წარვედ ძისა ჩემისა თანა. და მერმე გირთო-ვეღა სასყიდელსა ზედა შენსა.

καὶ πορεύθητι μετὰ τοῦ υἱοῦ μου καὶ ἐὰν προσθήσω τῷ μισθῷ σοι

5,17

და მოუწოდა ტუბიას ძესა თჳსსა და ჰრქუა მას: შვილო, მზა იყავ და განვედ ძმისა შენისა თანა; ხოლო ღმერთმან, რომელი არს ცათა ზედა, მიგიყვანენ თქუენ მუნ მშჳდობით და მოგაქციენინ მათსა? ცოცხლებით. და ანგელოზი მისი თანა-გივიდოდიენ თქუენ.

καὶ εἶπεν αὐτῷ μὴ φοβηθῇς ἀπελευσόμεθα καὶ ὑγιαίνοντες ἐπιστρέψομεν καὶ ἐκάλεσεν τὸν υἱὸν αὐτοῦ καὶ εἶπεν αὐτῷ παιδίον ἡτοίμασεν καὶ ἔξελθε μετὰ τοῦ ἀδελφοῦ σου ὁ δὲ θεὸς ὁ ἐν τῷ οὐρανῷ διασώσαι ὑμᾶς ἐκεῖ καὶ ἀποκαταστήσαι πρὸς ἐμὲ ὑγιαίνοντας καὶ ὁ ἄγγελος αὐτοῦ συμπορευθήτω ὑμῖν καὶ ἐξῆλθαν ἀπελθεῖν καὶ ἐφίλησεν τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα εἶπεν αὐτῷ Τωβιθ πορεύου ὑγιαίνων

5,18

და ტიროდა დედაჲ მისი. ჰრქუა მან ტუბის: რაჲსა წარავლინე ყრმაჲ ესე? ანუ არა ეგე არსა კუერთხი ჴელისა ჩუენისაჲ? და ესე განვალს და შემოვალს ჩუენ ზედა.

δὲ ἔκλαυσεν ἡ μήτηρ αὐτοῦ εἶπεν πρὸς Τωβιτ τί ἐξαπέστειλας τὸ παιδίον ἢ οὐχὶ αὐτὸς ἐστιν ἡ ῥάβδος τῆς χειρὸς ἡμῶν καὶ αὐτὸν ἐκπορεύεσθαι καὶ ἐν τῷ εἰσπορεύεσθαι ἐνώπιον ἡμῶν

5,19

ყოველი ვეცხლი ვეცხლსა ნუ ეწიოს, არამედ ნასხურ ძისა ჩემისა იყავნ.

ἀργύριον τῷ ἀργυρίῳ μὴ φθάσαι ἀλλὰ περίψημα τοῦ παιδίου ἡμῶν γένοιτο

5,20

ვითარცა მოცემულ არს ჩუენდა ცხორებად უფლისა მიერ, ეგრეცა ვცხონდეთ.

ὡς δέδοται ἡμῖν ζῆν παρὰ τοῦ κυρίου τοῦτο ὑπάρχει

5,21

და ჰრქუა მას ტუბი: ნუ გეშინინ, ცოცხლებით მივიდეს და ცოცხლებით მოვიდეს ჩუენდა, ნუ გეშინინ!

καὶ εἶπεν αὐτῇ Τωβιτ μὴ λόγον ὑγιαίνων πορεύσεται καὶ ὑγιαίνων ἐλεύσεται πρὸς ἡμᾶς μὴ φοβοῦ

5,22

ანგელოზი სახიერი თანა-უვიდოდის მას და წარემართოს გზაჲ მისი და მოიქცეს ცოცხლებით.

ἄγγελος ἀγαθὸς συμπορεύσεται αὐτῷ καὶ εὐοδωθήσεται ἡ ὁδὸς αὐτοῦ καὶ ὑποστρέψει ὑγιαίνων

6,1

და განვიდა ყრმაჲ იგი და ანგელოზი იგი და წარემართნეს, და ძაღლი იგი მათ თანა. და მოვიდეს ვიდრე ტიგრისამდე მდინარისა და დაადგრეს განსუენებად მუნ.

ἐπαύσατο κλαίουσα

6,2

და შთავიდა ყრმაჲ იგი მდინარესა მას დაბანად პირისა. და მოეხჳა თევზი ფერჴთა მისთა, და ჴმა-ყო ყრმამან მან.

καὶ ἐξῆλθεν τὸ παιδίον καὶ ὁ ἄγγελος καὶ ἐξῆλθεν ὁ κύων μετ᾽ αὐτοῦ οἱ δὲ πορευόμενοι ἐπὶ τὸν Τίγριν ποταμὸν καὶ ηὐλίζοντο ἐκεῖ

6,3

და ჰრქუა მას ანგელოზმან მან: შებმა-უყავ მას და შეიპყარ ეგე! შეიკრძალა ყრმამან მან თევზი იგი, და აღმოიღო იგი ჴმელად ქუეყანად.

τὸ δὲ κατέβη παιδάριον ποταμόν περικλύσασθαι τοὺς πόδας καὶ ἀνεπήδησεν ἰχθὺς τὸν πόδα ἔκραξεν

6,4

და ჰრქუა ანგელოზმან მან ყრმასა მას: განაპე ეგე და გამოიღე გული მაგისი და ნავღელი და ტყირბი და დადევ ეგე კრძალულად, რამეთუ საჴმარ არს ეგე წამლად.

ὁ δὲ εἶπεν αὐτῷ ἄγγελος ἐπιλαβοῦ καὶ ἐγκρατὴς ἐκράτησεν τὸ παιδάριον τὸν ἰχθὺν καὶ ἀνέβαλεν αὐτὸν ἐπὶ τὴν γῆν

6,5

და ყო ეგრე ყრმამან მან. ხოლო თევზი იგი შეწუეს და შეჭამეს და ნეშტი იგი დაჰმარხეს საგზალად.

καὶ εἶπεν ὁ ἄγγελος αὐτῷ ἀνάτεμε τὸν ἰχθὺν καὶ λαβὼν τὴν καρδίαν καὶ τὸ ἧπαρ καὶ τὴν χολὴν θὲς ἀσφαλῶς γὰρ χρήσιμον εἰς φάρμακον

6,6

და წარვიდეს ორნივე და მოვიდეს ვიდრე ხუჟიკეთამდე.

καὶ ἐποίησεν τὸ παιδάριον τὸν δὲ ἰχθὺν ὀπτήσαντες καὶ ἔφαγεν καὶ ἀφῆκεν ἡλισμένον καὶ ἐπορεύθησαν ἀμφότεροι ἕως ἤγγισαν εἰς Μηδίαν

6,7

და ჰრქუა ტუბია ანგელოზსა მას: რაჲ წამალ არს გული, და ტყირბი და ნავღელი?

καὶ εἶπεν τὸ παιδάριον τῷ ἀγγέλῳ τί τὸ φάρμακον ἐστιν ἡ καρδία τὸ ἧπαρ καὶ ἡ χολὴ

6,8

[ხოლო მან ჰრქუა] მას: გული და ტ[ყირბი კუმევად წინაშე კაცის]ა, რომლისაჲ არნ შ[ემთხუევაჲ ეშმაკი]საჲ, გინა ს[ულისა ბოროტისაჲ. და ივ]ლტინ მისგან.

καὶ εἶπεν αὐτῷ ἡ καρδία καὶ τὸ ἧπαρ κάπνισον ἐνώπιον ἀνθρώπου ᾧ ἀπάντημα δαιμόνιον ἢ πνεῦμα πονηρόν καὶ φεύξεται ἀπ᾽ αὐτοῦ

6,9

[და ნავღელი ცხებად] თუალთა, რომელ[სა არნ თეთრი, შთაბერვ]ად მას, და გ[ანიკურნიან.

ἡ δὲ χολή ἐγχρῖσαι ὀφθαλμούς ὃς λευκώματα ἐμφυσῖσαι εἰς αὐτοὺς καὶ ἰαθήσεται

6,10

და მიიწი]ვნეს ეკბატანად.

δὲ προσήγγισαν εἰς Ἐκβάτανα

6,11

[და ჰრქუა ანგელოზმან მან] ყრმასა მას: [ჰრაგუე]ლის სადა ჯე]რ-არს ჩუენდა განსუენება]დ დღეს, და [კაცი იგი ნათესავ]ისა არს, [და ასული ერთი უვი]ს მას და [ხილვითა კეთი]ლი ფრიად და [სამართალ არს] დამკჳდრე[ბად მამაჲ მისი.

καὶ εἶπεν ὁ ἄγγελος τῷ παιδαρίῳ παρὰ Ραγουηλ δεῖ ἡμᾶς αὐλισθῆναι σήμερον καὶ ὁ ἄνθρωπος συγγενής ἐστιν καὶ θυγάτηρ μία ὑπάρχει αὐτῷ καὶ τῷ εἴδει καλὴ

6,12

და შენდა ს]ამართა[ლ არს მოყვანება]დ იგი, რამეთუ შ[ენდა მახლობელ] არს იგი უმეტეს ყოველთა, და იგი მჴნე არს და გონიერ ფრიად. და მამასა მისსა უყუარს იგი.

ὅτι τὸ δικαίωμα ἐστι κληρονομῆσαι τῷ πατρὶ αὐτῆς καὶ σοι δικαίωμα λαβεῖν αὐτὴν σοι ἐγγίζει παρὰ πάντας καὶ αὐτὴ ἀνδρεία ἐστιν καὶ φρόνιμόν λίαν καὶ ὁ πατὴρ αὐτῆς ἀγαπᾷ αὐτήν

6,13

და აწ ისმინე ჩემი და ვეტყოდი მისთჳს და მოგითხოვო იგი დღეს. და ოდეს მოვიქცეთ ჰრაგავით, მაშინ ვყოთ ქორწილი მისი; ვიცი, რამეთუ ვერ ჴელ-ეწიფოს ჰრაგუელს სიტყჳსგებად შენდა, რამეთუ შენდა არს თჳსობაჲ მისი უფროჲს ყოველთა კაცთა, რამეთუ იცის, უკუეთუ მისცეს იგი სხუასა ქმარსა თანა-მდებ არს სიკუდილისა სამართლისაებრ წიგნისა მოსესისა. და მოვიყვანოთ იგი და მივიყვანოთ მამისა შენისა.

καὶ νῦν ἄκουσόν μου καὶ λαλήσω αὐτῆς καὶ ἁρμωσόμεθά αὐτὴν σήμερον καὶ ὅταν ὑποστρέψωμεν ἐκ Ῥάγων ποιήσομεν τὸν γάμον αὐτῆς ἐπίσταμαι Ραγουηλ ὅτι οὐ μὴ δύναται ἀντειπεῖν σοι ὅτι σὺ ἄρχεις αὐτῆς παρὰ πάντα τὰ ἔθνη ὅτι γινώσκει ἐάν δώσει αὐτὴν ἑτέρῳ ἀνδρὶ ὀφελεί θάνατον κατὰ τὸν νόμον Μωυσέως καὶ λαβόντες αὐτὴν καὶ ἀπάξομεν πρὸς τὸν πατερα σου

6,14

და ჰრქუა ტუბია ანგელოზსა: მასმიეს, ძმაო, მისთჳს, რამეთუ მიცემულ არს იგი ქმართა და მოსწყდიან იგინი სასძლოსა შინა მათსა ღამე, რაჲ შევიდიან მისა. და მესმა, იტყოდეს ვინმე, ვითარმედ ეშმაკმან მოსრნის იგინი.

καὶ εἶπεν Τωβιας τῷ ἀγγέλῳ ἤκουσα ἄδελφε ὅτι ἐδόθη ἀνδράσιν καὶ ἀπέθανον ἐν τῷ νυμφῶνι αὐτῶν τὴν νύκτα ὁπότε εἰσεπορεύοντο πρὸς αὐτήν καὶ ἤκουσα λεγόντων ὅτι δαιμόνιον ἀποκτέννει αὐτούς

6,15

და აწ მეშინის მე ეშმაკისა მის, რამეთუ ჰყუარობს იგი მას და მას არაჲ ავნის, უკუეთუ ვის ჰნებავნ მიახლებად მისა, მოკლის იგი; ნუუკუე მოვკუდე და შთავჴადო სიბერეჲ მამისა ჩემისაჲ სალმობით საფლავად, [რამეთუ იამავრი ვარი მე და] ძეჲ სხუაჲ, გინა ასული არა უვის მათ, რაჲთა ოდეს მოსწყდენ, ვინ დაჰფლნეს იგინი.

καὶ νῦν φοβοῦμαι ἐγώ ἀπὸ τοῦ πνευματος τοῦ ἀκαθάρτου ὅτι φιλεῖ αὐτήν καὶ αὐτὴν οὐκ ἀδικεῖ ὃς ἂν θελήσῃ ἐγγίσαι αὐτῆς ἀποκτέννει αὐτόν μήποτε οὖν ἀποθάνω καὶ κατάξω τὸ γῆρας τοῦ πατρος μου μετ᾽ ὀδύνης εἰς τὸν τάφον ὅτι μονογενής εἰμι καὶ υἱὸς ἕτερος ἢ θυγατὴρ οὐχ ὑπάρχει αὐτοῖς ἵνα ὅταν ἀποθάνωσι θάψει αὐτούς

6,16

და ჰრქუა ანგელოზმან მან: არა გაჴსოვს მცნებაჲ მამისა შენისაჲ, რამეთუ გრქუა შენ მოყვანებაჲ ცოლისაჲ სახლისაგან მამისა შენისა? და აწ ნუ გეშინინ, რამეთუ მე ვიცი, ვითარმედ მიგცეს შენ და ნურაჲ ზრუნვაჲ გიცნ ეშმაკისა მისთჳს.

καὶ εἶπεν ὁ ἄγγελος οὐ μέμνησαι τὰς ἐντολὰς τοῦ πατρός σου ὅτι ἐνετείλατό σοι λαβεῖν γυναῖκα ἐκ τοῦ οἴκου τοῦ πατρός σου καὶ νῦν μὴ φοβηθῇς ὅτι ἐγὼ γινώσκω ὅτι δοθήσεταί σοι καὶ μὴ λόγον ἔχε περὶ τοῦ ἐν αὐτῇ πνευματος

6,17

რაჟამს მოიყვანო იგი და შეხჳდე მისა სასძლოსა, დასდვა გული იგი და ტყირბი თევზისაჲ მის სიცხესა ზედა საკუმეველთასა,

ὅταν λάβῃς αὐτὴν καὶ εἰσέλθῃς πρὸς αὐτὴν εἰς τὸν νυμφῶνα ἐπιθήσεις τὴν καρδίαν καὶ τὸ ἦπαρ τοῦ ἰχθύος ἐπὶ τὴν τέφραν τῶν θυμιαμάτων

6,18

და არქუ მას აღდგომაჲ პირველად, დადგრომაჲ ფერჴთა თჳსთა ზედა, და ილოცევდით ორნივე და ევედრენით უფალსა და მოგცეს მან კურნებაჲ. და წყალობაჲ იყოს თქუენდა, და შეხჳდე მისა და გესხნენ ამისგან შვილნი, რამეთუ შენდა არს სამართალ მოყვანებად იგი საუკუნითგან.

καὶ ποιεῖς αὐτῇ ἐγέρθητε πρῶτον ἐπὶ τοὺς πόδας αὐτῆς καὶ προσεύξασθε ἑκάτεροι καὶ δεήθητε τοῦ κυρίου ἵνα γένηται αὐτῇ ἴασις καὶ ἔλαιον ὑμᾶς καὶ εἰσελεύσῃ πρὸς αὐτὴν καὶ γεννήσεις ἐξ αὐτῆς παιδία ὅτι σοι ἐστι τὸ δικαίωμα λαβεῖν αὐτὴν ἀπὸ τοῦ αἰῶνος

7,1

და ვითარცა მოვიდეს იგინი ეკბატანად და მოიწინეს ჰრაგუელისსა, და პოეს იგი მჯდომარე კართა წინაშე ეზოჲსათა. და მოიკითხეს იგი, და მანცა მოიკითხნა იგინი. და ჰრქუა მათ: ძმანო, მშჳდობით მოვედით სახლსა ძმისა თქუენისასა.

καὶ ὅτε ἦλθον εἰς Ἐκβάτανα καὶ ἀπήγαγεν πρὸς Ραγουηλ καὶ εὗρον αὐτὸν καθήμενον παρὰ τὴν θύραν τῆς αὐλῆς καὶ ἠσπάσαντο αὐτοὶ αὐτήν αὐτοὺς καὶ εἶπεν αὐτοῖς ἀδελφοί ἐν εἰρήνη ἤλθατε εἰς τὸν οἶκον τοῦ ἀδελφοῦ ὑμων

7,2

და ვითარცა შევიდეს სახიდ, და ჰრქუა ჰრაგუელ ედნას, ცოლსა თჳსსა: ვითარ ესე ჭაბუკი ჰგავს ტობის, ძმასა ჩემსა?

καὶ ἐγένετο ὅταν εἰσήλθοσαν εἶπεν Ραγουηλ πρὸς Εδναν τῇ γυναικὶ αὐτοῦ ὡς ὁ νεανίσκος ὅμοιος Τωβιτ τῷ ἀδελφῷ μου

7,3

ჰკითხა მათ და ჰრქუა: ვინანი ხართ თქუენ, ძმანო? და მათ ჰრქუეს: ნინევით, ნატყუუნავისაგანნი ძეთაგან ნეფთალემისთა.

ἠρώτησεν αὐτοὺς καὶ εἶπεν πόθεν ἐστέ ἀδελφοί καὶ εἶπαν ἐν Νινευη τῶν αἰχμαλώτων ἐκ τῶν υἱῶν Νεφθαλιμ

7,4

ედნა ჰრქუა მათ: იცით-ა ტუბი, ძმაჲ ჩუენი? და მათ ჰქუეს: ვიცით.

εἶπεν αὐτοῖς γινώσκετε Τωβιτ τὸν ἀδελφὸν ἡμῶν οἱ δὲ εἶπαν γινώσκομεν

7,5

და ჰრქუა: ცოცხლებით არს-ა? და უთხრა ტუბია, ვითარმედ: მამაჲ ჩემი არს.

καὶ εἶπεν ὑγιαίνει καὶ εἶπεν Τωβιας πατήρ μού ἐστιν

7,6

და აღდგა რაგუელ და ამბორს-უყოფდა მას, ტიროდა და ჰრქუა: კურთხეულ იყავ შენ, შვილო კაცისა კეთილისა და სახიერისაო. დიდთა ბოროტთა, რამეთუ დაბრმა კაცი მართალი, რომელი იქმოდა მოწყალებასა. და შეიტკბო ტუბია, ძე ძმისა თჳსისაჲ, და ტიროდა ქედსა ზედა მისსა და ამბორს-უყოფდა მას.

καὶ ἀνεπήδησεν Ραγουηλ καὶ κατεφίλησεν αὐτὸν ἔκλαυσε

7,7

და ედნა, ცოლი მისი, და სარა, ასული მისი, ტიროდეს და შეიწყნარნეს იგინი გულს-მოდგინედ.

καὶ εἶπεν εὐλογία γένοιτο σοι παιδίον ἀνδρὸς καλοῦ καὶ ἀγαθοῦ ὦ μεγάλων κακῶν ὅτι ἐτυφλώθη ἀνὴρ δίκαιος ποιῶν ἐλεημοσύνας καὶ ἐπιπεσὼν Τωβια τον υἱὸν τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ καὶ ἔκλαυσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ

7,8

და დაკლეს ვერძი და დაიბანნეს და დასხდეს სერობად.

καὶ Εδνα ἡ γυνὴ αὐτοῦ καὶ Σαρρα ἡ θυγάτηρ αὐτοῦ ἔκλαυσαν καὶ ὑπεδέξαντο αὐτοὺς προθύμως

7,9

და ჰრქუა ტუბია რაფაელს, ანგელოზსა მას: აზარია, ძმაო, ეტყოდე ჰრაგუელს, ასულისა მისისათჳს, რაჲთა მომცეს მე იგი ცოლად.

καὶ ἔθυσαν προβάτων καὶ ἐλούσαντο καὶ ἀνέπεσαν δειπνῆσαι καὶ εἶπεν Τωβιας πρὸς Ραφαηλ Αζαρια ἄδελφε λάλησον πρὸς Ραγουηλ περὶ τῆς θυγατρὸς αὐτοῦ καὶ δώσει μοι αὐτὴν εἰς γυναῖκα

7,10

და ესმა ესე ჰრაგუელს და ჰრქუა ტუბიას: შვილო, ჭამე, სუ და განმხიარულდი ამას ღამესა. ვიცი, რამეთუ არა ჯერ-არს სხუასა მიცემად ასული ჩემი, არამედ შენ.

καὶ ἤκουσεν τὸν λόγον τῷ Ραγουηλ καὶ εἶπεν πρὸς Τωβιαν φάγε πίε καὶ ἡδέως ταύτην τὴν νύκτα ἐπίσταμαι ὅτι οὐ καθήκει λαβεῖν τὸ παιδίον μου πλὴν σοι καὶ ἐρῶ πρός σε τὴν ἀλήθειαν τέκνον

7,11

ხოლო გითხრა შენ ჭეშმარიტი, შვილო, რამეთუ მივეც ეგე შჳდთა ქმართა და ყოველნი მოსწყდეს ღამე, ვითარცა შევიდიან მისა. და აწ ჭამე და სუ.

ἔδωκα αὐτὴν ἑπτὰ ἀνδράσιν καὶ πάντες ἀπέθανον τὴν νύκτα ὁπότε εἰσεπορεύοντο πρὸς αὐτήν καὶ νῦν φάγε καὶ πίε καὶ εἶπεν Τωβιας οὐ φάγω οὐδὲν οὐ μὴ πίω ἕως ἂν στήσητε πρός με καὶ εἶπεν Ραγουηλ τί δύναμαι ποιῆσαι καὶ αὐτὴ σοι ἐστι δεδομένη ὑπό τοῦ νόμου κατὰ ἀγχιστείαν κατὰ τὴν κρίσιν τοῦ νόμου εἰς γυναῖκα ὁ κύριος τοῦ οὐρανοῦ εὐοδώσει ὑμᾶς τὴν νύκτα καὶ ποιήσαι ἐφ᾽ ὑμᾶς ἔλεος καὶ εἰρήνην

7,13

და მოუწოდა დედასა მისსა და ჰრქუა გამოღებად წიგნისაჲ. და დაწერა წიგნი შერთვისაჲ, რაჲთა მისცენ მას იგი ცოლად სამართლისაებრ წიგნისა მოსესისა. და მოიღო დედამან მისმან, დაწერა და დაჰბეჭდა.

καὶ ἐκάλεσεν τὴν μητέρα αὐτῆς καὶ εἶπεν ἐνεγκεῖν βιβλίον καὶ ἔγραψεν βιβλίου συνοικήσεως ὡς δέδωκαν αὐτὴν αὐτῷ γυναῖκα κατὰ τὴν κρίσιν τοῦ βιβλίου Μωυσέως καὶ ἤνεγκεν ἡ μητηρ αὐτῆς ἔγραψεν καὶ ἐσφραγίσαντο

7,14

და მაშინღა ჭამეს და სუეს.

καὶ τότε ἔφαγον καὶ ἔπιον

7,15

და ჰრქუა ჰრაგუელ ედნას, ცოლსა თჳსსა: მზა ყავ საუნჯეჲ სხუაჲ და შეიყვანე ასული ჩუენი მუნ.

καὶ εἶπεν Ραγουηλ Εδναν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ ἑτοίμασον ταμίειον τὸ ἕτερον καὶ εἰσάγαγε αὐτήν ἐκεῖ

7,16

და ყო მან ეგრე: და შეიყვანა იგი სასუენებელსა მას და შეიტკბო იგი. და ტიროდა და თქუა:

καὶ ἐποίησεν ὡς καὶ εἰσήγαγεν αὐτὴν εἰς τὸν κοιτῶνα καὶ περιέλαβεν αὐτὴν καὶ ἔκλαυσεν καὶ εἶπεν

7,17

ნუ გეშინინ, ასულო, ყავნ ღმერთმან ცათამან ამას ღამესა წყალობაჲ და მოგხედენ შენ და მოგეცინ შენ სიხარული მწუხარებისა მის წილ შენისა პირველისა.

θάρσει θύγατερ ὁ θεος τοῦ οὐρανοῦ ταύτῃ ἐν τῇ νυκτὶ ἔλεος ἐπιδώση ἐπί σε καὶ δῴη σοι χάριν ἀντὶ τῆς λύπης σου τῆς ἔμπροσθεν

8,1

და იყო, ვითარცა აღასრულეს განცხრომაჲ იგი სიხარულისაჲ, აღდგეს დაწოლად და შეიყვანეს ტუბია სასუენებელად.

καὶ ἐγένετο ὅταν συνετέλεσαν τοῦ εὐφρανθῆναι κοιμηθῆναι καὶ εἰσήγαγον Τωβιαν εἰς τὸν κοιτῶνα

8,2

და მოეჴსენა ტუბიას სიტყუაჲ იგი რაფაელისი და მოიღო გული იგი თევზისაჲ მის და ტყირბი და დაასხა იგი ნაკუერცხალსა მას საკუმეველთასა.

ὁ δὲ ἐμνημόνευσε Τωβιας τῶν λόγων Ραφαηλ καὶ ἔλαβεν τὴν καρδίαν τοῦ ἰχθύος καὶ τὸ ἧπαρ καὶ ἐπέθηκεν ἐπὶ τὴν τέφραν τοῦ θυμιάματος

8,3

და სულმან მან თევზისამან განაძო ეშმაკი იგი ქალისა მისგან და განეშორა. და ივლტოდა იგი ზენა კერძო ეგჳპტისა ადგილთა. და რაფაელ შეკრა იგი მუნ.

καὶ ἡ ὀσμὴ τοῦ ἰχθύος ἐξέβαλε τὸ δαιμόνιον καὶ ἀπέστη καὶ ἔφυγεν εἰς τὰ ἄνω μέρη τῆς Αἰγύπτου καὶ Ραφαηλ ἔδησεν αὐτὸ ἐκεῖ

8,4

და ტუბია ჰრქუა სარას: დაო, აღდეგ და განწმიდენ. და ვილოცოთ და ვევედრნეთ პირსა უფლისასა, და ყოს ჩუენ ზედა წყალობაჲ და ცხორებაჲ ამას ღამესა.

καὶ Τωβιας εἶπεν πρὸς Σαρραν ἀδελφή ἀνάστα καὶ προσευξώμεθα καὶ δεηθῶμεν τοῦ προσώπου κυρίου ποιήσῃ ἐφ᾽ ἡμᾶς ἔλεος καὶ σωτηρίαν ταύτῃ ἐν τῇ νυκτὶ

8,5

და თქუა ტუბია: კურთხეულ ხარ შენ, უფალო, ღმერთო მამათა ჩუენთაო, და კურთხეულ არს სახელი წმიდაჲ შენი ყოველთა მიმართ ნათესავთა საუკუნეთა. გაკურთხევდენ შენ ყოველნი დაბადებულნი შენნი.

καὶ εἶπε Τωβιας εὐλογητὸς εἶ κυριος ὁ θεὸς τῶν πατέρων ἡμῶν καὶ εὐλογητὸν τὸ ὄνομά τὸ ἅγιον σου εἰς πάντας τὰς γενεᾶς τοῦ αἰῶνος εὐλογησάτωσάν σε πᾶσαι αἱ κτίσεις σου

8,6

შენ შეჰქმენ კაცი ადამ და მიეც მას ცოლი, მსგავს მისა, ორთა მათგან იქმნა თესლი კაცთაჲ. და შენ სთქუ, ვითარმედ: არა კეთილ არს ყოფაჲ კაცისა მარტოჲსაჲ, უქმნეთ მას შემწე და მსგავსი მისი.

σὺ ἐποίησας τὸν ἄνθρωπον Αδαμ καὶ ἔδωκας αὐτῷ τὴν γυναῖκα ὁμοίαν αὐτῷ ἐξ ἀμφοτέρων ἐγενήθη τὸ σπέρμα τῶν ἀνθρώπων καὶ σὺ εἶπας ὅτι οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθὸν ὅμοιον αὐτῷ

8,7

და აწ, უფალო, შენ უწყი, რამეთუ არა სიძვით მოვიყვანებ დასა ამას ჩემსა, არამედ სამართალითა შჯულისაჲთა, რაჲთა შევიწყალნეთ ჩუენ, უფალო, მე და ესე, და რაჲთა თანად დავბერდეთ ჩუენ ურთიერთას და მომცენ ჩუენ შვილნი კურთხევად.

καὶ νῦν κύριε σὺ γινώσκεις ὅτι οὐ διὰ πορνείαν λαμβάνω τὴν ἀδελφήν ταύτην μου ἀλλ᾽ κατὰ δικαίωμα τοῦ νόμου ἐλεῆσαί με καὶ αὐτὴν καὶ συγκαταγηρᾶσαι καὶ δὸς ἡμῖν τέκνα εὐλογίαν

8,8

და ზოგად თქუეს ამენი.

καὶ κοινῇ εἶπεν αμην

8,10

და ჰრქუა რაგოელ მონათა თჳსთა მოთხრაჲ საფლავისაჲ ღამე: რამეთუ თქუა, უკუეთუ მომკუდარ იყოს, დავჰფლან იგი ღამე, რაჲთა არავინ აგრძნეს და არა ვიქმნეთ საყუედრელ და საცინელ.

λέγων ἵνα ἐὰν ᾗ τεθνηκώς θάψω αὐτὸν νυκτὸς γάρ μήποτε ἀποθάνῃ καὶ μὴ γένωμαι εἰς ὀνειδισμὸν καὶ καταγέλωτα

8,11

და იყო, ვითარცა განვიდეს მონანი იგი მოთხრად საფლავისა, მოუწოდა ჰრაგუელ ედნას, ცოლსა თჳსსა.

καὶ ἐγένετο ὅταν ὀρύσσοντες τὸν τάφον ἦλθεν Ραγουηλ Εδνα τὴν γυναῖκα αὐτοῦ

8,12

მიავლინე ერთი მჴევალთაგანი სასუენებელად და იხილენ, უკუეთუ მშჳდობით არიან.

ἀπόστειλον μίαν τῶν παιδισκῶν εἰς τὸν κοιτῶνα καὶ ἰδέτωσαν εἰ ἐν εἰρήνῃ

8,13

და მიავლინა ედნა მჴევალი, და განაღო კარი სასუენებელისაჲ და სანთელი აქუნდა ჴელსა მისსა და იხილა, და ეძინა მათ ერთად მშჳდობით.

καὶ εἰσῆλθεν Εδνα ἡ παιδίσκη καὶ ἀνέῳξε τὴν θύραν τοῦ κοιτῶνος καὶ ὁ λύχνος ἧψαν ἐν τῇ χειρὶ

8,14

გამოვიდა და უთხრა. და მიავლინა ქმრისა თჳსისა და ჰრქუა, ვითარმედ: მშჳდობით არიან.

ἐξῆλθε καὶ ἀπήγγειλεν τῷ ἀνδρὶ αὐτῆς ὅτι ζῇ ἐστιν

8,15

და აკურთხეს ღმერთი და თქუეს: კურთხეულ ხარ შენ, უფალო, ღმერთო ცათა და ქუეყანისაო, ყოვლითა კურთხევითა სრულითა და წმიდითა. გაკურთხევდენ შენ ყიველნი ანგელოზნი შენნი და ყოველნი დაბადებულნი შენნი, გაკურთხევდედ შენ ყოველნი რჩეულნი შენნი, გაკურთხევდეთ შენ ყოველთა მიმართ საუკუნეთა. შენ ხარ, რომელმან ჰგუემი და ჰკურნი.

καὶ εὐλόγησεν τὸν θεὸν καὶ εἶπαν εὐλογητὸς εἶ σύ κυριε ὁ θεός τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς ἐν πάσῃ εὐλογίᾳ καθαρᾷ καὶ ἁγίᾳ εὐλογείτωσάν σε πάντες οἱ ἄγγελοί σου καὶ πάντες οἱ αἰῶνές σου εὐλογείτωσάν σε οἱ ἐκλεκτοί σου εὐλογείτωσάν σε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας

8,16

კურთხეულ ხარ შენ, რამეთუ მახარე ჩუენ და არა გუექმნა ჩუენ ეგრეთ, ვითარ-იგი ვჰგონებდით, არამედ მრავლისაებრ წყალობისა შენისა ჰყავ ჩუენ თანა.

εὐλογητὸς εἶ ὅτι ηὔφρανάς ἡμᾶς καὶ οὐκ ἐγένετό ἡμῖν καθὼς ὑπενόουν ἀλλὰ κατὰ τὸ πολὺ ἔλεός σου ἐποίησας μεθ᾽ ἡμῶν

8,17

და კურთხეულ ხარ შენ, რომელმან აკურთხენ ორნი იამავრნი და მშობელნი მათნი. და მიეც მათ წყალობაჲ და ცხორებაჲ და სრულ ჰყავ ცხორებაჲ მათი წყალობასა თანა სიხარულით.

καὶ εὐλογητὸς εἶ ὅτι ἠλέησας δύο μονογενεῖς καὶ τοὺς γονεῖς αὐτῶν ποίησον αὐτοῖς ἔλεος καὶ σωτηρίαν καὶ συντέλεσον τὴν ζωὴν αὐτῶν μετὰ ἐλέους εὐφροσύνης

8,18

და მოვიდეს მონანი იგი და ჰრქუა მათ, რაჲთა მიასხან საფლავსა მას, ვიდრე განთენებადმდე, რაჲთა არავინ აგრძნეს.

καὶ ἤλθοσαν οἱ οἰκέται καὶ εἶπεν αὐτοῖς χῶσαι τὸν τάφον πρὸ τοῦ ὄρθρον γενέσθαι

8,19

და ედნას, ცოლსა თჳსსა, ჰრქუა, რაჲთა მზა ყოს პური დიდი. და მროწლად მირბიოდა იგი. და მოიბნა მიერ ორნი ზუარაკნი და ოთხი ვერძი და ბრძანა მომზადებაჲ მათი.

καὶ Εδνα τῇ γυναικὶ εἶπεν ἐτοίμασον ἄρτους πολλούς καὶ εἰς τας βόας ἔδραμεν αὐτοῦ καὶ ἤγαγεν δύο βόας καὶ τέσσαρας κριοὺς καὶ ἔταξεν ἑτοιμάζειν αὐτούς

8,20

და მოუწოდა ტუბიას, ეფუცა მას და ჰრქუა: არა განხჳდე სახლით ჩემით ვიდრე მეათოთხმეტედ დღედმდე, და რაჲთა ახარო სულსა ასულისა ჩემისასა სალმობიერსა.

καὶ ἐκάλεσεν Τωβιαν ὤμοσεν αὐτῷ καὶ εἶπεν οὐ μὴ ἐξελθῃς ἐκ τοῦ οἴκου ἐὰν δέκατεσσάρων ἡμερῶν καὶ ἵνα εὐφρανεῖς τὴν ψυχὴν τῆς θυγατρός μου τὴν κατωδυνωμένην

8,21

და ზოგი მონაგებთა ჩემთა მიერი მიიღე მეყსეულად და წარვედ მშჳდობით მამისა შენისა. და ნეშტი იგი, რაჲცა იყოს სხუაჲ, ოდეს მოვსწყდეთ მე და ცოლი ჩემი, თქუენი არს.

καὶ μοι λάβε τὸ ἥμισυ τῶν ὑπαρχόντων παραχρῆμα καὶ ὕπαγε ὑγιαίνων πρὸς τὸν πατέρα σου καὶ τὰ λοιπά ὅταν ἀποθάνω ἐγώ καὶ ἡ γυνή μου ὑμέτερόν ἐστιν θάρσει παιδίον ἐγώ ὁ πατὴρ σου καὶ Εδνα ἡ μήτηρ σου

9,1

მაშინ მოხედნა ტუბია რაფაელს და ჰრქუა მას:

τότε ἐκάλεσεν Τωβιας τὸν Ραφαηλ καὶ εἶπεν αὐτῷ

9,2

ძმაო აზარია, წარიბენ ამიერ ორნი აქლემნი და ოთხნი მონანი და წარვედ ჰრქად გაბაელისა და მიეც მას ჴელითწერილი ესე და მოიღე მისგან ვეცხლი იგი და მოიყვანე იგიცა შენ თანა ქორწინსა ამას.

ἄδελφε Αζαρια παράλαβε ἐντεῦθεν δύο καμήλους καὶ τέσσαρας οἰκέτας καὶ πορεύθητι ἐν Ῥάγοις παρὰ Γαβαηλ καὶ δὸς αὐτῷ τὸ χειρόγραφον καὶ λάβε τὸ ἀργύριον καὶ ἄγε αὐτὸν μετὰ σοῦ εἰς τὸν γάμον

9,5

მაშინ წარემართა რაფაელ და მონანი იგი მის თანა და ჰრაგად მოვიდეს გაბაელისა და დაადგრეს მუნ. და მისცა რაფაელ ჴელითწერილი იგი გაბაელს. და აუწყა მას ტობიაჲსთჳს, ვითარმედ მოიყვანა მან ცოლად ასული ჰრაგუელისი და არს იგი მუნ. და ხადეს მას ქორწინსა მას. და აღდგა გაბაელ და მოიხუნა გუდანი იგი და უჩუენნა ბეჭედნი. და აღრაცხეს ვეცხლი იგი და აჰკიდეს აქლემთა მათ თანა და აღიმსთუეს განთიად.

καὶ ἐπορεύθη Ραφαηλ καὶ οἱ οἰκέται αὐτοῦ καὶ εἰς Ῥάγας ἧλθον πρὸς Γαβαήλ καὶ ηὐλίσθη ἐκεῖ καὶ ἔδωκεν Ραφαὴλ τὸ χειρόγραφον καὶ ὑπέδειξεν αὐτῷ περὶ Τωβιου ὅτι ἔλαβεν γυναῖκα τὴν θυγατέρα Ραγουὴλ ἐστιν ἐκεῖ καὶ καλεῖ αὐτὸν εἰς τὸν γάμον καὶ ἀνέστη Γαβαὴλ καὶ ἐξήνεγκε τὰ θυλάκια καὶ ἔδειξε τὰς σφραγῖδας καὶ ἠρίθμησε τὸ ἀργύριον καὶ ἐπέθξκεν ἐπὶ τὰς καμήλους

9,6

და მოვიდეს ზოგად გაბაელის თანა ქორწილსა მას რაგუელისსა და პოეს ტუბია ინაჴითმჯდომარეჲ. და აღ-თავ-იქცია ტუბია ამბორს-უყო გაბაელს, და მოიკითხა რაფაელცა. და თქუა გაბაელ: კურთხეულ არს ღმერთი, რომელმან მოგცა შენ მშჳდობაჲ, რამეთუ ძეჲ კაცისა სახიერისაჲ და კეთილისაჲ და ქუელისმოქმედისაჲ ხარი შენ. კურთხეულ იყავ შენ და მამაჲ შენი და დედაჲ შენი, და კურთხეულ იყავნ ცოლი შენი და მამაჲ მისი და დედაჲ მისი.

καὶ ὤρθρευσαν καὶ ἤλθοσαν εἰς τὸν γάμον εἰς τὰ Ραγουηλ καὶ εὗρον Τωβιαν ἀνακείμενον καὶ εἶπεν Γαβαὴλ εὐλογητὸς κυριος ὃς ἔδωκέ σοι εἰρήνην ὅτι υἱὸς ἀνδρὸς καλοῦ καὶ ἀγαθοῦ καὶ ἐλεημοσύνας ποιοῦντος εὐλογημένος εἶ σοι καὶ ὁ πατὴρ σου καὶ εὐλογημένη τῇ γυναικί σου καὶ ὁ πατὴρ αὐτῆς καὶ τῇ μητρὶ

10,1

ხოლო ტობი რაცხდა დღეთა, ვინაჲთ დღითგან განვიდა ტუბია, ძე მისი. ოდეს გარდაჴდეს დღენი იგი, შეწუხნა ტუბი

καὶ Τωβιτ ἐλογίζετο ἡμέρας ἀφ ἧς ἐξῆλθε Τωβιας ὡς ἐπληρώθησαν αἱ ἡμέραι

10,2

და თქუა: მო-სადმე-კუდა გაბაელ და არავინ მოსცა ვეცხლი იგი ძესა ჩემსა.

καὶ εἶπεν μήποτε κατῄσχυνται Γαβαηλ καὶ οὐδεὶς δίδωσιν τὸ ἀργύριον τῷ υἱῷ μου

10,4

და გოდებდა მისთჳს და იტყოდა:

καὶ εἶπεν Αννα ἀπώλετο τὸ παιδίον μου διότι οὐκέτι ὑπάρχει ἐν τοῖς ζῶσιν καὶ θρηνεῖν περὶ αὐτοῦ καὶ εἶπεν

10,5

ვაჲ მე, შვილო, ნათელო თჳალთა ჩემთაო, რაჲსა-მე განგიტევე შენ წარსლვად ჩემგან?

οὐαί μοι τέκνον τὸ φῶς τῶν ὀφθαλμῶν μου πρὸς τί ἀφῆκά σε ἀπελθεῖν ἀπ ἐμοῦ

10,7

და თქუა ანნა: წარმიწყმდა შვილი ჩემი! და განვიდის და გზათა მიმოიმსტრობნ, უკუეთუ მოვალს ძეჲ მისი ვიდრე მზის დასლვადმდე. და შევიდის სახლად თჳსა და არაჲსა გემოჲ იხილის, არცა დაიძინის.

καὶ εἶπεν Αννα ἀπώλετο τὸ τέκνον μου καὶ ἐκπηδήσασα τὴν ὁδόν περιεβλέπετο ᾗ ᾤχετο ὁ υἱὸς αὐτῆς ὅτε ὁ ἥλιος ἔδυ καὶ εἰσῆλθεν εἰς τὸν οἷκον αὐτῆς καὶ οὐκ ἐγεύσατο οὐδενὸς οὐ ὑπνῶσαι καὶ ὡς συνετελέσθησαν ἡμέραι τοῦ γάμου αἱ δέκα τέσσαρες καθὼς ὤμοσεν Ραγουηλ εἶπεν Τωβιας ἐξαπόστειλόν με ἐγὼ γινώσκω ὅτι ὁ πατήρ μου καὶ ἡ μήτηρ μου οὐκέτι ἀγωνιοῦσιν εἰ ἔτι ὄψεσθαί τὸ πρόσωπον μου

10,8

და თქუა ჰრაგუელ: მე წარვავლინნე მოციქულნი ტუბისა, მამისა შენისა, ვაუწყო მას ჩემთჳს, ხოლო შენ იყავ მცირედ დღე ჩემ თანა.

καὶ εἶπεν Ραγουηλ ἐγὼ ἐξαποστελῶ ἀγγέλους πρὸς Τωβιν τὸν πατέρα σου ὑποδείξουσιν αὐτῷ τὰ κατὰ σέ δὲ σὺ ἔτι ὀλίγας ἡμέρας μετ ἐμοῦ

10,9

და ჰრქუა მას ტობია: ნუსადა, მამაო ჩემო, გლოცავ შენ, წარმგზავნე მე, რაჲთა არა მწუხარე იყოს მამაჲ ჩემი.

καὶ εἶπεν αὐτῷ Τωβιας μηδαμῶς ὦ πάτερ ἀξιῶ σε ἐξαπόστειλόν με ἵνα μὴ λυπήσω τὸν πατέρα μου

10,10

და აღდგა ჰრაგუელ და მოიყვანა სარა, ასული თჳსი, და მისცა იგი ტუბიას. და მისცა მას ყოველთაგან მონაგებთა მისთა ზოგი: მონები და მჴევლები, ზროხაჲ და ცხოარი, ვირები და აქლები, ოქროჲ და ვეცხლი და სამოსელი დიდძალი ფრიად.

καὶ ἀναστὰς Ραγουηλ καὶ ἔλαβε Σαρραν τὴν θυγατέρα αὐτοῦ καὶ παρέδωκεν αὐτὴν Τωβίαν καὶ ἔδωκεν αὐτῷ πάντα τῶν ὑπαρχόντων αὐτῷ τὸ ἥμισυ παῖδας καὶ παιδίσκας βόας καὶ πρόβατα ὄνους καὶ καμήλους χρυσίον καὶ ἀργύριον καὶ ἱματισμον πολὺν σφόδρα

10,11

და წარავლინნა იგინი, და ამბორს-უყო მათ ჰრაგუელ და ჰრქუა: წარვედით, შვილნო, ცოცხლებით და ღმერთმან ცათამან წარგიმართენ თქუენ, და მიხილვანმცა შვილნი თქუენნი პირველ სიკუდილისა ჩემისა.

καὶ ἐξαπέστειλεν αὐτοὺς ἠσπάσατο αὐτὸν Ραγουὴλ καὶ εἶπεν βαδίζετε τέκνα ὑγιαίνοντες καὶ ὁ θεὸς τοῦ οὐρανοῦ εὐοδώσαι ὑμᾶς καὶ ἴδοι με τέκνα ὑμῶν πρὸ τοῦ ἀποθανεῖν με

10,12

და ამბორს-უყო ტობიას და სარას, ასულსა თჳსსა, და ჰრქუა მას: ასულო, პატივ-ეც მამამთილსა შენსა და დედამთილსა შენსა, რამეთუ იგინი არიან ამიერითგან მამა-დედა შენდა, ვითარცა ჩუენ ვიყვენით შენდა. ვიდოდე, ასულო, ცოცხლებით!

καὶ ἐφίλησε Τωβίαν καὶ Σαρραν τῇ θυγατρὶ αὐτοῦ καὶ εἶπεν αὐτῇ θύγατερ τίμα τὸν πενθερόν σου καὶ τὴν πενθεράν σου ὅτι αὐτοὶ εἰσιν ἀπὸ τοῦ νῦν γονεῖς σού καθὼς ἤμεθα ἡμεῖς βάδιζε εἰς εἰρήνην καὶ εἶπεν Εδνα πρὸς Τωβιαν ἐνώπιον τοῦ κυρίου παραδίδωμί τὴν θυγατέρα μου οὕτως μὴ λυπήσῃς αὐτήν πάσας τὰς ἡμέρας καὶ ἰδοὺ ἐγώ μήτηρ σου καὶ Σαρρα ἀδελφή σου καὶ κατεφίλησεν ἀμφοτέρους καὶ ἐξήλθοσαν

10,13

და განვიდა და წარვიდა ტუბია სიხარულით და აკურთხევდა ღმერთსა ცისა და ქუეყანისასა და ილოცვიდა და თქუა: მეყავნ მე პატივისცემაჲ სიმამრისა ჩემისაჲ და სიდედრისა ჩემისაჲ, ვითარცა მამა-დედათა ჩემთაჲ, ყოველთა დღეთა ცხორებისა მათისათა.

καὶ ἐπορεύθη Τωβιας χαίρων καὶ εὐλογῶν τὸν θεόν τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς καὶ προσηύξατο κατευλόγει γένοιτό μοι τιμᾶν τὸν πενθερόν μου ὥσπερ τοὺς ἐμαυτοὕ πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς αὐτῶν

11,1

და წარვიდეს გზასა მათსა და მოვიდეს კესარიადმდე, რომელ არს წინაშე ნინევისა.

καὶ ἐπορεύθησαν τὴν ὁδὸν αὐτῶν καὶ ἧλθον εἰς Κασεριν ἥ ἐστιν κατέναντι Νινευη

11,2

და ჰრქუა რაფაელ ტუბიას: შენ იცი, ვითარ დაუტევეთ მამაჲ შენი.

καὶ εἶπεν Ραφαηλ πρὸς Τωβιαν πῶς ἀφῆκας τὸν πατέρα σου

11,3

და აწ წარუსწროთ და მზა უყოთ სახლი, ხოლო ცოლი შენი მოვიდეს მოცალედ შემდგომად ჩუენსა.

οὗν προδράμωμεν καὶ ἑτοιμάσωμεν τὴν οἰκίαν ἡ δὲ γυνή σου παρέστι κατὰ σχολὴν ὀπισω ἡμων

11,4

და წარვიდეს ორნივე, და ძაღლი იგი რბიოდა უწინარეს მათსა.

καὶ ἐπορεύθησαν ἀμφότεροι καὶ ὁ κύων προέτρεχεν ἔμπροσθεν αὐτῶν καὶ εἶπεν Ραφαὴλ πρὸς Τωβίαν λαβὲ τὴν χολὴν τοῦ ἰχθύος παρὰ χεῖρα σου καὶ ἔσται ἐν τῷ ἐγγίσαι τῷ πατρί σου προσελεύσεταί σοι καὶ οἱ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ ἠνεῳγμένοι ἔμπασον τὴν χολὴν εἰς τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ καὶ ἀποστύψει τὸ φάρμακον ἀπὸ τῶν ὀφθαλμῶν καὶ ἀναβλέψει ὁ πατήρ σου καὶ ὄψεται τὸ φῶς

11,5

და ჰრქუა რაფაელ ტუბიას: მიიღე ნავღელი თევზისაჲ მის ჴელსა შენსა. და იყოს, ვითარცა მიეახლო მამასა შენსა, იგი მოგიჴდეს შენდა ამბორისყოფად, და თუალნი მისნი აღებულ იყვნენ.

καὶ Αννα (+mater illius LaX (auct)) ἐκάθητο περιβλεπομένη εἰς τὴν ὁδὸν

11,6

და შენ შთააცრცუ[ე] ნავღელი იგი თუალთა მისთა, და შესტკივეს წამალი იგი და მოჰჴადოს თეთრი თუალ[თაგან] და აღიხილნეს თუალნი მამამან შენმან და იხილოს ნათელი.

εἶδε τὸν κύνα προτρέχοντα καὶ ἔδραμε καὶ εἶπεν Τωβὴτ ἰδοὺ ὁ υἱός σου ἔρχεται

11,9

და განვიდა კუალად ანნა მიგებებად ძისა თჳსისა. და მოეხჳა მას, დავარდა ქედსა მისსა ზედა და თქუა: ვინაჲთგან გიხილე შენ, შვილო, და აწ თუ მოვკუდე, არღარა ვწუხ მე, რამეთუ ვიხილე პირი შენი. და მოვიდა ტუბისა.

καὶ προσδραμοῦσα Αννα εἰς ἀπάντησιν τοῦ υἱοῦ αὐτῆς καὶ περιέλαβεν αὐτὸν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ εἶπεν ἰδοὺ εἶδόν σε τέκνον ἀπὸ τοῦ νῦν ἀποθανοῦμαι

11,10

და იგი დგა კართა ზედა, და ოდეს ესმა ჴმაჲ ძისა თჳსისაჲ, უნდა მიგებებაჲ მისი და ეჩქუეფებოდა აქა და იქი.

καὶ ἧλθε Τωβιτ καὶ αὐτὸς εἱστήκει ἐπὶ τῆς θύρας καὶ ὅτε ἤκουσε τῆς φωνῆς τοῦ υἱοῦ ἧλθεν ἀπαντῆσαι αὐτῷ καὶ προέκοπτε καὶ προσέδραμεν Τωβίας τῷ πατρὶ αὐτοῦ καὶ Τωβὶτ φιλῆσαι τὸν υἱὸ αὐτοῦ καὶ ἀμφότεροι οἱ ὀφθαλμοὶ ἠνεῳγμένοι

11,11

და მორბიოდა ტუბია მამისა თჳსისა. და მიყო ტუბი პირი მისი ამბორისყოფად ძისა თჳსისა, და ორნივე თუალნი განხუმულ იყვნეს. და შთააცცჳა ტუბია ნავღელი იგი თევზისაჲ თუალთა მისთა. და დაიწუხნა თუალნი მისნი ტობი, რამეთუ შესტკივეს. და თქუა: რაჲსა ჰყავ ესე, შვილო? და ჰრქუა ტუბია: დაითმინე, მამაო, რამეთუ წამალი მიტევებისაჲ არს.

καὶ ἔπεσε ἡ χολὴ τοῦ ἰχθύος τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ καὶ ἐκάμμυσε τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ καὶ εἶπεν τί ἐποίησας τοῦτο τέκνον καὶ εἶπεν Τωβίας θάρσει πάτερ καὶ τὸ φάρμακον ἰάσεώς ἐστι καὶ ἐπέδωκεν

11,13

და აღიხილნა და იხილა ნათელი. და აკურთხევდა ღმერთსა, და მიჰხედა ძესა თჳსსა და ამბორს-უყოფდა მას და ჰრქუა: აწ გიხილე, შვილო.

καὶ ἀπελέπισε τὸ φάρμακον τὰ λευκώματα καὶ εἶδε τὸ φῶς καὶ ηὐλόγησε τὸν θεον καὶ ἀνέβλεψεν εἰς τον υἱὸν αὐτοῦ καὶ ἐφίλησεν αὐτὸν

11,14

კურთხეულ არს უფალი, რამეთუ ვიხილე ძეჲ ჩემი, და აჰა ესერა, ვხედავ ძესა ჩემსა. კურთხეულ არს სახელი უფლისაჲ საკჳრველთმოქმედისაჲ.

καὶ εἶπεν Εὐλογητὸς εἶ, ὁ θεός,

11,15

და შევიდეს ტუბი და ანნა, ცოლი მისი, სახიდ. და უხაროდა მათ და აკურთხევდეს ღმერთსა ყოველივეთჳს, რავდენი იქმნა მათთჳს. და უთხრა ტუბია მამასა თჳსსა, ვითარ-იგი წარემართა გზაჲ მისი. და მოიღო ვეცხლი იგი. და მოიყვანა სარა ასული ჰრაგუელისი ცოლად. და აჰა ესერა, არს, მახლობელად ბჭეთა მოვალს.

ὅτι ἰδοὺ βλέπω τὸν υἱόν μου εὐλογητὸν τὸ ὄνομα κυριοῦ τοῦ θαυμαστὰ καὶ εἰσῆλθεν Τωβιτ καὶ Αννα ἡ γυνὴ αὐτοῦ εἰς τὸν οἷκον καὶ ἔχαιρον αὐτοὶ καὶ ηὐλόγουν τὸν θεὸν περὶ πάντων τῶν γεγενημένων αὐτοῖς καὶ ἐπέδειξεν Τωβιας τῷ πατρὶ αὐτοῦ ὅτι εὐοδώθη ἡ ὁδὸς αὐτοῦ καὶ ἐνήνοχεν ἀργύριον καὶ ἔλαβεν Σαρραν τὴν θυγατέρα Ραγουηλ γυναῖκα καὶ ἰδοὺ ἔστιν σύνεγγυς τῆς πύλης εἰσερχομένη

11,16

განიხარეს ტუბი და ანა და განვიდეს მიგებებად სძლისა მის, ძისცოლისა მათისა. და იხილეს ნათესავთა მათთა და ყოველთა, რომელნი შეემთხუეოდეს. და უკჳრდა, რამეთუ ვიდოდა სამ დღე ყოვლითა ძალითა თჳთ ტობი და არავინ წინა-უპყრობდა მას. და აკურთხევდა ჴმითა მაღლითა ტუბი ღმერთსა. რამეთუ შეიწყალა იგი ღმერთმან და აღუხილნა თუალნი მისნი.

ἐχαρη Τωβιτ καὶ Αννα καὶ ἐξῆλθεν εἰς συνάντησιν τῇ νύμφῃ αὐτῶν καὶ εἷδον οἱ γείτονες αὐτῶν καὶ πάντες οἱ συναντῶντες καὶ ἐθαύμαζον ὅτι διέβαινε πάσῃ τῇ ἰσχύι αὐτοῦ καὶ οὐδεὶς ὁδηγεῖ αὐτὸν

11,17

და ოდეს მიეახლა ტობი სარას, ძისცოლსა თჳსსა, აკურთხა იგი და ჰრქუა მას: მოგუალე, რამეთუ ცოცხლებით მოხუალ, ცოცხლებით ასულო. კურთხეულ არს ღმერთი, რომელმან მოგიყვანა შენ ჩემდა, და კურთხეულ მამაჲ შენი და კურთხეულ დედაჲ შენი და კურთხეულ იყავნ ტუბია, ძეჲ ჩემი, და კურთხეულ იყავ შენ, ასულო!

καὶ εὐλόγει τῇ φωνῇ μεγάλῃ Τωβὴτ τὸν θεον ὅτι ἠλέησεν αὐτὸν ὁ θεός καὶ ἤνοιξεν τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ καὶ ὅτε ἤγγισεν Τωβιτ Σαρρα τῇ νύμφῃ αὐτοῦ κατευλόγησεν αὐτὴν λέγων δεῦρο ὑγιαίνουσα ἔλθοις θύγατερ εὐλογητὸς ὁ θεός ὃς ἤγαγέν σε πρὸς με καὶ εὐλογημένος ὁ πατήρ σου καὶ ἡ μήτηρ σου καὶ εὐλογημένος Τωβιας ὁ υἱός μου καὶ εὐλογημένη σύ θύγατερ καὶ ἐγένετο χαρὰ ἐν τῇ ἡμέρᾳ πᾶσι τοῖς Ιουδαίοις τοῖς κατοικοῦσιν ἐν Νινευη

11,18

და იყო სიხარული დიდი მას დღესა შინა ყოველთა ჰურიათაჲ, რომელნი იყვნეს ნინევს შინა.

παρεγένετο Αχιαχαρος καὶ Ναβας οἱ ἐξάδελφοι αὐτοῦ

11,19

მოვიდეს მისა აქიაკაროს და ნაბალ, ძმათა შვილნი მისნი და უხაროდა ტობის თანა. ყვეს ქორწილი მრავლითა სიხარულითა.

καὶ χαίροντες πρὸς Τωβιν ἤχθη ὁ γάμος μετ᾽ εὐφροσύνης

12,1

და ოდეს აღასრულეს ქორწილი იგი, ჰრქუა ტობი ძესა თჳსა ტუბიას: მივცეთ სასყიდელი კაცსა მას, რომელი წარვიდა შენ თანა.

καὶ ὅτε ἐπετελέσθη ὁ γάμος εἶπεν Τωβιτ τὸν υἱὸν αὐτοῦ Τωβιαν ἀποδῶμεν μισθὸν τῷ ἀνθρώπῳ τῷ συνελθόντι μετὰ σοῦ καὶ ἐπιπροσθῶμεν εἰς τὸν μισθόν αὐτοῦ

კომენტარები

1.

2.